Người Việt bị ung thư gan nhiều nhất thế giới
Trung bình cứ
100.000 người Việt thì có 23,2 người bị ung thư gan, thuộc nhóm nước mắc ung
thư gan cao nhất thế giới.
Báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm
2018 cho thấy ung thư gan là một trong 5 loại gây tử vong hàng đầu, ước tính
782.000 ca tử vong mỗi năm. Gánh nặng ung thư gan đến từ người nhiễm viêm gan B
và C, lạm dụng rượu, ăn thực phẩm chứa nấm mốc
aflatoxin.
Gần
85% bệnh nhân ung thư gan xảy ra ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt
Nam. Theo GLOBOCAN 2018, Việt Nam xếp trong nhóm những nước mắc ung thư gan cao
nhất thế giới. Tỷ lệ mắc bệnh là 23,2 trên 100.000 người ở cả hai giới. Trung
Quốc cũng trong nhóm nước báo động trên bản đồ ung thư gan thế giới, với tỷ lệ
25,7 trong 100.000 dân.
Vấn
đề là ăn thực phẩm chứa chất aflatoxin. Vậy, s chất
aflatoxin có ở đâu? Chat aflatoxin có trong các thực phẩm như sau
Gần 95% thức ăn gia súc chứa độc tố Aflatoxin B1.
Ngoài ra, đối
với thực phẩm dành cho người, độc tố Aflatoxin B1 (thủ phạm chính gây ung thư
gan) cũng được tìm thấy trong 30% mẫu cà
phê; 43% mẫu nước tương; 67% mẫu đồ hộp chay; 68% mẫu lạc và sản phẩm từ lạc.
Viện Vệ sinh Y tế công cộng TPHCM kết luận như vậy sau khi tiến
hành kiểm nghiệm 115 mẫu thực phẩm lưu hành trên thị trường và mẫu do cơ sở sản
xuất mang tới đăng ký kiểm nghiệm.
Xét về mặt
hàm lượng Aflatoxin B1, chỉ duy nhất các mẫu nước tương đạt tiêu chuẩn đề ra
(dưới 10 ppb - phần tỷ), các mẫu còn lại đều chứa rất nhiều Aflatoxin B1. Cá
biệt có những mẫu chứa 140 đến 300 ppb độc tố này. Theo các bác sĩ của Viện Vệ
sinh Y tế công cộng, tuy trước mắt những thực phẩm này không gây hại rõ rệt cho
người sử dụng, nhưng việc tích lũy độc tố trong thời gian dài sẽ làm tăng số
người mắc và chết do ung thư gan.
Việc bảo quản
không tốt các loại thực phẩm như lạc, ngô, một số hạt có dầu, lúa mì, gạo, sắn,
sữa v.v... thường dẫn đến tình trạng sinh nấm mốc. Những nấm mốc ấy tạo ra một
loại độc tố vi nấm có tên là Aflatoxin B1. Độc tố này tích lũy trong cơ thể
người, làm tăng nguy cơ ung thư gan.
Do chịu
nhiệt, ít bị phân hủy nên khi vào cơ thể gia cầm, gia súc, độc tố Aflatoxin B1
sẽ tích lũy trong mô (chủ yếu là mô gan), gây nhiễm độc cho người ăn thịt các
loại gia cầm, gia súc này, tạo nên một dây chuyền sinh học của mầm bệnh.
Hơn 4/5 bệnh nhân ung thư gan nguyên phát có Aflatoxin B1 trong
gan
Kết quả từ
một nghiên cứu gần đây trên các bệnh nhân ung thư gan nguyên phát điều trị tại
Bệnh viện Hữu nghị (Hà Nội) cho thấy:
- Có Aflatoxin B1 trong tổ chức gan của hơn 83% số bệnh nhân.
- 17% bệnh
nhân có cùng lúc 2 yếu tố nguy cơ là Aflatoxin B1 và viêm gan virus.
- 13% mang
cùng lúc 3 yếu tố nguy cơ là Aflatoxin B1, rượu và thuốc lá.
Theo các tác
giả, bệnh ung thư gan nguyên phát ở Việt Nam liên quan chặt chẽ với nhiễm
Aflatoxin B1 qua thực phẩm. Rượu cũng làm tăng hàm lượng độc tố này trong cơ
thể vì các lý do:
- Hầu hết
bệnh nhân nghiện rượu đều dùng rượu trắng được nấu từ gạo, sắn, ngô..., là
những lương thực dễ nhiễm nấm mốc sinh độc tố Aflatoxin B1.
- Đa số người
nghiện rượu khi uống thường dùng lạc rang.
- Khi tan
trong rượu, Aflatoxin B1 trở nên dễ hấp thu hơn.
Cần bắt buộc kiểm nghiệm độc tố Aflatoxin B1
Theo bác sĩ
Nguyễn Thu Ngọc Diệp, Viện Vệ sinh Y tế công cộng, hiện một số loại thực phẩm
nhiễm độc tố vi nấm Aflatoxin B1 vẫn đang được bán cho người sử dụng. Đó là do
nhà sản xuất không loại bỏ được các nguyên liệu đã nhiễm độc tố này.
Riêng về thức
ăn cho gia súc, nguyên nhân dẫn tới tình trạng nhiễm độc tố Aflatoxin B1 gồm:
- Một số cơ
sở chế biến thức ăn gia súc vẫn áp dụng quy trình sản xuất thủ công, không loại
trừ được nấm độc.
- Tại các cơ
sở bán lẻ, việc chống ẩm bảo quản thức ăn gia súc chưa hiệu quả.
- Nhiều người
dân vẫn sử dụng các loại thực phẩm đã bị nhiễm nấm mốc để làm thức ăn cho gia
súc.
Việc đa số
mẫu thức ăn gia súc có Aflatoxin B1 là hết sức nguy hiểm vì cuối cùng độc tố sẽ
kết thúc chu trình gây hại của nó ở cơ thể con người. Vì vậy, cần tiến hành
kiểm nghiệm hàm lượng độc tố Aflatoxin B1 trong các loại sản phẩm có nguy cơ
cao trước khi đưa vào sản xuất thực phẩm cho người và thức ăn gia súc
Comments
Post a Comment